XR Mexico inemiliz

Octubre metzpan, 2018 xihuipan, omopeuh ”Extincion Rebellion” itequitiliz ihuan itlalyaochihualiz ompa Reino Unido altepetl, macuilpohualli tlamatqueh iuan occequin tlacameh ahquique tequitiaya ica ‘ Rising up’ onmixiuhqueh nin tlachihualiz. Yehuantin oquilhuiqueh ‘Ximotlamican’ ica Britanico tecpan, iuan nochtlacah tlalquixtiqueh tlen quipia miec tomin, chahuaquixtiliqueh, tlequizatlalquixtiliqueh, totlalnan namacazqueh panpa yehuantin axcahuaqueh nochipa ocuilocaya ahmo melahuac nahuatiltin, queman quinilhuiaya intlachiualiz opolhuiaya iuan totoniaya totlalnantzin. Yehuantin hueyi axcahuaqueh intlachihualiz nochipa tlalquixtia, yehuantin ixpolihui totlalnantzin iyecnemiliz ihuan nochi tlen nehenmi tlalicpac.

Ca melahuac, XR omonexti ica ce yecyectzi cahuitl, auh tlen chihuatica XR ahmo ca ce yancuic tequiti. Ye omopeuh inin totlalyaochihualiz huehca cahuitl, ica huitztlanpa huehuealtepemeh iyecnemilizhuan ihuan iyectlachihualiz, yehuantin nochipa ye yaochihuaya ihuan malhuiaya ica tlen techmanahuia totlalnantzin. Yehuantin cualli inmatih ihuan ye otechilhuiaya ahmo hueliz oc tinemizqueh totlalicpac cuix ahmo titlamizqueh inin hueyi tlalquixtiliz ihuan ahmo cualli tlachihualiz tlalicpac. Ca melahuac, noihqui omopeuh toyaochihualiz yehuantin ahquique hueyi axcahuaqueh innotzaya ”hippies” 1960 uan 1970 xihuimeh. Yehuantin omopeuhqueh inin mauiztic tequiti ica ohuican, panpa auh innotzaya melahuactlahtol, ahmo inneltocaya hueyi axcahuaqueh nozo ahcualli teyacanqueh. Sin duda, también le anteceden las acciones de toma de conciencia que los primeros grupos de ecologistas, allá por las décadas de los 60’s y 70’s, comenzaron a sembrar en condiciones de gran precariedad de información y denostación de las elites conservadoras al señalarlos como románticos hippies. Noihqui omotlacati totlalnantzin iyaochihualiz ica ‘movimiento Zapatista’ 1994 xihuipan onpa Chiapas altepetl, ihuan noihqui omotlacati ompa Seattle, EUA ica tlen nahuatiltin ocuiloc Al Gore. Noihqui omonexti ihuan omocac inin tomelahuactlahtol ihuan yaochihualiz ica XR, Greta uan ‘Friday for future’

Axcan, XR ye tequititica nochi cemanahuac. Oahcico nican Mexico enero metzpan, 2019 xihuipan, zan ome metztli zatepan otlacati ompa Londres. Onehco Mexico ica Grian Cutanda, yehuatzin iquiti ihuan centilia toachtotlachihualiz nican Mexico itlaltzin.

Ica inin nehnemiliztli, yehuatzin noihqui oquixmati Veronica Acitores, Francisco Elizarras, Carlos Dayan, Paco Ayala, Piero Barandiaran, Gerardo Alvarez ihuan ocachi tlacameh uan cihuameh inicnihuan, yehuantin nochipa oquipaleuhqueh huan otelquetzah XR Mexico, XR quipia iueyichantzinco Mexico iihtic ‘Huerto Roma Verde’ – ‘Roma Xoxouhqui Milpan’ canpa neci ce totlalnantzin iyaochihuacalli, ye quipia itenyotl nohuiyan.

Zatepan omocentiliqueh occequin altepemeh, occequin tlalyaochiuhqueh, onpa San Luis Potosi altepetl ica Luis Gonzalez ihuan Melissa Jimenez; yehuatzin ocatca in ‘achtopa totlalnantzin inehnemiliz’ onpa Atlanta, EUA 2019 xihuipan; San Miguel de Allende altepetl ica Martin Lopez ihuan Diana Hoogesteger, Puerto Escondido ica Alejandra Morante ihuan Carlos Acitores, Los Cabos ica Stephanie Waffer, ihuan occequintin.

Ye opanoqueh miec xihuimeh ihuan miec tequiti, ‘XR Global’ ye quimocentilia miec altepemeh, uan nochtlacah aquiqueh tequiti ica XR ipan cemanahuac. XR Mexico ocachi tequititica ica XR Colombia.

Axcan oc tinehnemitica ihuan oc tichiatica ocachi altepemeh, ocachi tlalyaochiuhqueh ahcizqueh totloctzinco ihuan huelhuapahuaz totequiti, achtopa ica toalepemeh, niman ica nochi cemanahuac.

XR quipia iueyichantzinco nican Mexico ueyi altepetzin, CDMX, titequititica ‘Huerto Roma Verde’- ‘Roma xoxouhqui milpan’ iihtic iuan quixexelohua itequiti : ‘tlachihualiz’, ‘tlanemilializ´, ‘nonotzaliz’, ‘tlamatiliz itemohualiz’ iuan ‘nahuatiltin’